Ton Beemster

Op een stralende dag, donderdag 23 maart, togen vijftien leden van Novavita naar de Haarlemmermeer om eens te horen te krijgen hoe dat nou zat met die inpoldering ooit. De rubberlaarzen mochten thuisgelaten worden. In het naastgelegen Theehuis stond eerst een kopje koffie klaar, met appelpunt en slagroom, waarna wij ons naar het Museum Cruquius begaven om door een uitstekende gids door de historie geloodst te worden. Buiten het gemaal werd ons uitgelegd waarom het noodzakelijk was dat de Haarlemmermeer drooggemalen werd.

Dat de belangen van de vissers en de inwoners van Leiden, Haarlem en Amsterdam verschillend waren is blijkbaar iets van alle tijden. En dat leverde bestuurlijke strijd op. Uiteindelijk was het koning Willem 1 die, na kennis opgedaan te hebben in het moderne industriële Engeland, de knoop doorhakte. De Haarlemmermeer moest worden drooggemalen met moderne pompen aangedreven door stoom uit grote kolengestookte ketels.

De heren Leeghwater, Lijnden en Cruquius (onder ons: hij heette eigenlijk gewoon Kruik) hebben hun namen aan de gemalen rondom het enorme water Haarlemmermeer gegeven – en de begrippen Waterwolf en Hellegat hebben voor ons nu ook geen geheimen meer.

De technici onder het gezelschap hebben hun hart op kunnen halen bij de ook voor leken duidelijke uitleg over zuigers, opvoerwerktuigen en verschillende soorten stoommachines, maar het hoogtepunt was natuurlijk het in werking stellen van de ”armen”: het werkt allemaal.

Een aantal leden besloot de ochtend met een prima lunch in het Theehuis, met allemaal de gedachte: hier komen we zéker nog een keer terug.

@H

Scheef Tsaar Peter Huisje en aangeplakte gevels.

We zijn in Zaandam en het regent. Ton Beemster houdt voor het Zaanse Station zijn inleidende praatje over hoe verkeerd de stad ooit opgezet werd. Het was een stad zonder hart, wel mooi aan de rivier en met de molens van de Zaanse Schans. Maar toch. Peter de Grote en Claude Monet hadden er gewoond. De grote en nog jonge Peter acht dagen in een houten huisje van de smid en Monet vier maanden om het Hollandse licht en huisjes aan de Zaan te schilderen. We zouden het allemaal gaan zien. En als kers op de taart lunch en nieuwe cultuur op Het Hem. Maar eerst het imposante centrum met het nieuwe Stadhuis direct aan het station en het torenhoge Intel Hotel, waar Zaanse gevels in Zaanse kleuren tegenaan zijn bevestigd. Bijzonder ontwerp van de Nederlandse  architect Wilfried van Winden.

Daarna begint de stadswandeling langs de Gedempte Gracht, een winkelstraat die inmiddels weer is uitgegraven en samen met de nieuwbouw een mooi stadshart is. Aan de gracht staan nog oude panden zoals een enkele kroeg, een viswinkel en een synagoge die nu telefoonwinkel is. Je vindt er bekende winkels zoals Hema, C&A en Blokker. Vooral erg leuk zijn de muziektent over het water, speelsluisjes voor de kinderen en hangplekken voor iedereen.

We wandelen langs het Tsaar Peter monument uit 1909 en gaan over de blauw geglazuurde voetstappen van de tsaar naar het originele huisje waar Peter verbleef om de scheepsbouw te leren. In het eromheen gebouwde stenen museum vertelt de museumdirecteur met een mooi Russisch accent het Zaans-Amsterdamse verhaal over de boomlange, hardvochtige en leergierige Rus. Ze plaatst hem in zijn Nederlandse tijd, in 1697 en vertelt dat het eenvoudige houten huisje, zoals er toen vele waren, gemaakt is van hout van scheepswrakken. Werkelijk alles is scheef aan het huisje. Alleen de vloer is recht. Vanwege het optische bedrog heb je er zeebenen nodig. De gids vatte het mooi samen: het is een Efteling-ervaring.

Excursie Zaandam Novavita 1

Dan volgen we de voetsporen van Monet, die hier was in 1871. Ton Beemster laat ons een aantal huizen en plekken zien die door Monet zijn geschilderd. Hij heeft afbeeldingen van onder andere het Groene en het Blauwe huis en van het atelier van de schilder. Staand op de plek die ook Monet voor zijn schilderwerk nam, leest Ton gedichten voor die passen bij de plekken. Zo mooi en goed gedaan. We moeten nog maar eens terugkomen voor het Atelier en het Zaans Museum om de Zaanse schilderijen van Monet te bekijken.

Vervolgens lopen we langs de waterkant naar Het Hem, het terrein van de voormalige wapenfabriek, waar sommige gebouwen in verval zijn en andere in staat van tijdelijkheid worden gebruikt door kunstenaars en designers ofwel opgeknapt zijn en omgebouwd tot brouwerij/restaurant. Maar voordat we het terrein gaan verkennen, strijken we neer in Lab-44 voor een lunch. Verzadigd en verkwikt beginnen we aan een rondwandeling over het terrein. We luisteren naar verhalen van Ton en van een oud-collega uit de tijd dat hij in de wapenfabriek werkte. Vroeger was geheimhouding verplicht, maar nu mogen de wapenfabricage en de bedrijfscultuur wel benoemd worden. De winkel met designspullen en het museum bezoeken we niet omwille van de tijd. Wat Het Hem betreft, is het zeker de moeite waard nog eens terug te komen. Het Hem presenteert namelijk gedurende het hele jaar kunstprogramma’s. Het terrein leeft.

Gelukkig is het tijdens de terugweg droog. Na nog een kleine stop bij de Den Uyl-brug met een sculptuur van Jan Wolkers bedanken we Ton voor de goed verzorgde dag en de boeiende blik op Zaandam.

Ria Waal-Klandermans

Op 10 november waren we te gast bij het Rijksmuseum Boerhaave in Leiden. De 23 leden die zich uiteindelijk hadden aangemeld kregen in twee groepen een rondleiding door het museum. In tegenstelling tot menig ander museum is dit een museum waar vooral aandacht wordt besteed aan wetenschap, met bijzondere aandacht voor wetenschappers van Nederlandstalige achtergrond.

We begonnen de rondleiding bij het schilderij waarop de familie Boerhaave staat afgebeeld. Uit overlevering wordt verteld dat het een zeer harmonieus gezin was zoals ook te zien op het schilderij. Boerhaave werd in 1701 lector geneeskunde aan de Universiteit Leiden. Van 1709 tot 1729 was hij hoogleraar botanie en geneeskunde aan de Universiteit Leiden en later, vanaf 1718 tot 1729, ook in de chemie.

Het museum waarin de rondleiding gegeven is, was vroeger het universiteitsgebouw waar Boerhaave zelf ook onderzoek deed en lector was. Tijdens de rondleiding was er ook aandacht voor Christiaan Huygens, uitvinder van de slingerklok en ontdekker van vele natuurkundige verschijnselen, zoals de golftheorie van licht.

Ook de moderne wetenschap kwam uitgebreid aan bod. Hoe gaan we met de aarde om. Er is ook een schaalmodel te zien van de Webb telescoop. Al snel bleek dat een eenmalig bezoek volstrekt onvoldoende was om alle informatie die er is in het museum te kunnen behappen. Een prachtig museum en zeer de moeite waard om nog eens te bezoeken.

Verslag jaarvergadering NOVAVITA 27 oktober 2022

In de mug op de Zijlweg in Haarlem hebben we onze jaarlijkse ledenvergadering gehouden. Het was in dit geval een bijzondere bijeenkomst omdat Huub Oostendorp na 12 jaar afscheid nam als voorzitter van onze vereniging. Voor de laatste keer opende hij de vergadering en gaf meteen een korte terugblik op zijn 12-jarig voorzitterschap. Bij binnenkomst van de leden werd hij verrast door velen die hem een flesje bier aanboden met daarbij een persoonlijke wens dan wel bedankje. Als compensatie voor al dat bier werd er door Barbara hem een plant aangeboden.

Na het welkomstwoord van Huub werden bij acclamatie drie nieuwe bestuursleden gekozen. Dat zijn Gea Meens (lid), Cas van Overeem (lid) en Ton Beemster (voorzitter)

Ton Beemster nam vervolgens de leiding over de vergadering over en bedankte Huub. Later zou het formele afscheid zijn. In zijn toespraak is vooral ingegaan op de activiteiten die er na de corona periode zijn geweest en een vooruitblik op de komende activiteiten. Extra aandacht is er besteed aan de oprichting van de eet- en leesclub en daarnaast de fiets- en wandelclub. Geconstateerd is dat we een levendige vereniging zijn met zo’n kleine 300 leden. Dat het bestuur niet alle activiteiten zelf kan organiseren met 5 personen is ook duidelijk en daarom werd er ook een beroep gedaan op de inzet van de leden.

Zoals inmiddels een traditie is kreeg de voorzitter van het College van Bestuur Florus Roelofsen de gelegenheid om de ontwikkelingen binnen het Nova College te schetsen. We staan er als Nova College goed voor en er is nog groei in het studentenaantal. Jammer genoeg is wel geconstateerd dat de groei in het Beverwijkse achterloopt. Daarom wordt voor die locatie ook een ontwikkelingsplan gemaakt. Er wordt gewerkt aan een nieuw beleidsplan voor de toekomst waarbij Florus aan gaf dat het thema “groeien als mens” dat de slogan is van ons college nog erg actueel is. In de discussie die met de zaal volgde is er aandacht gevraagd voor hoe je jonge mensen kan verleiden om te studeren op het Nova College.

Nu was er tijd voor ontspanning. Peter Velsenboer en Kees Duin hadden een pub quiz gemaakt en er werden tweetallen gevormd.  De thema’s waren sterk uiteenlopend. Van voor welk land kom een bepaalde voetballer uit tot uit welke film komt een bepaalde quote. Het zorgde voor veel vragende gezichten, maar ook voor enthousiaste kreten van “dat weet ik”. In de daaropvolgende pauze is er afscheid genomen van Huub als voorzitter, maar natuurlijk nog lang niet als lid hopen wij.

Het afscheid van Huub was een feestelijke aangelegenheid waarbij hij toegesproken is door Ton. Hieronder staat de tekst.

Beste Huub,

Het lijkt me gek Huub om nu voor de tweede keer in je leven toegesproken te worden vanwege je onschatbare waarde voor de organisatie die het Nova College is. Maar dat is dan ook je eigen schuld.

Toen twaalf jaar geleden Hans Snijders onder andere jou vroeg om een vereniging op te zetten van oud-werknemers van het Nova College zal je niet gedacht hebben dat je zolang deze kar zou trekken. Ongetwijfeld heb je bij de start wel nagedacht of het wat zou worden, maar uiteindelijk heb je besloten het aan te pakken.

Dat deed je natuurlijk niet alleen. Je hebt daarbij altijd als voorzitter je omringd geweten van medebestuursleden. Die van het eerst uur wil ik wel noemen, want zonder hen was de vereniging niet zo’n succes geworden zoals hij nu is. Dirk Ranzijn, Ineke Bouwhuis, Rob Verhoef en Ron sluis hebben mede de basis gelegd voor onze vereniging. Ik wil voor hen dan ook een hartelijk applaus vragen.

Een ding vertel je zelf er altijd bij. De vereniging begon als Nova Vitaal. Een logische naam voor oud-werknemers die zich verbonden voelen met het Nova College en ook graag meedoen aan sportieve en ook minder sportieve uitjes. Jammer genoeg moest het vitale ervan af omdat er binnen het college al een werkgroep was met dezelfde naam. Daarom heten we nu NOVAVITA wat eigenlijk zoveel zegt als “NOVALEVEN”. En leven hebben jullie in de brouwerij gemaakt. Ik stel overigens voor om het maar bij de naam NOVAVITA te houden, anders moeten we filosofische vragen gaan beantwoorden wat NOVALEVEN is en hoe we daar vorm en inhoud aan geven.

Een ding wordt vaak over het hoofd gezien en dat is dat je naast voorzitter ook de moderator van onze site bent geweest. Vanaf 2015 staan er korte verslagen en bijbehorende foto’s op onze site.

Een groot voordeel van lid te zijn van NOVAVITA is in tegenstelling tot je werkzame leven dat Rietje ook mee kan bij de activiteiten. En dat is toch voor jullie beiden veel gezelliger.

Kortom, we zullen je missen als voorzitter en bestuurslid van NOVAVITA. De vereniging is jou veel dank verschuldigd. Daarom heeft het bestuur van NOVAVITA besloten om jou tot enig erelid te maken van de vereniging en je daarbij de behorende oorkonde te overhandigen. Ook hebben we gemeend om je een cadeau aan te bieden, waarvan we hopen dat je daar bijzonder van zal genieten.

Na dit afscheid was er de finaleronde van de pub-quiz met vier teams. Er werd hard gestreden om de plaatsen 1, 2 en 3. Na de prijsuitreiking was er nog een gezellig samenzijn waar oude verhalen en ook nieuwe ervaringen werden uitgewisseld. We kunnen terugkijken op een zeer geslaagde jaarvergadering met als hoogtepunt het afscheid van Huub als voorzitter.